Co to są wrzody?

Wrzody to nic innego jak zapalenia, nadżerki i owrzodzenia ścian błon śluzowych żołądka i jelit, które są bardzo bolesne dla koni i mają szereg konsekwencji. Choroba wrzodowa jest już chorobą cywilizacyjną u koni i dotyka ona aż 80-90% populacji wszystkich koni w każdym wieku, a także typów i ras. Rozróżniamy dwie lokalizacje, gdzie mogą wystąpić wrzody: część gruczołowa żołądka i część bez gruczołowa żołądka.

Jakie są objawy u koni z wrzodami żołądka?

Każdy właściciel, opiekun swojego wierzchowca zna doskonale jego zachowania. Wie, jak reaguje na dotyk, głos, pracę, postawione przed nim zadania, czyszczenie, wspólny czas, posiłki, które dostaje. Jeżeli zaobserwujemy, że coś się zmienia, że koń zaczyna inaczej, źle reagować na niektóre bodźce- musimy zachować czujność. Z racji tego, że wrzody są jedną z najczęściej spotykanych chorób, miejmy ją na uwadze i dokładnie obserwujmy swojego konia.

Do najczęstszych objawów wrzodów u koni należą:

Spadek wydolności i słaba kondycja,
Utrata apetytu,
Chudnięcie,
Biegunki,
Nerwowość,
Matowa sierść,
Apatia,
Próby gryzienia przy podciąganiu popręgu,
Tkliwość w obrębie brzucha,
Częste ziewanie i przeżuwanie,
Obgryzanie przedmiotów (często drewnianych),
Łykawość,
CYKLICZNE KOLKI!!!

Gdy zobaczymy niecodzienne zachowania swojego konia, coś co nas zaniepokoi- koniecznie skontaktujmy się z lekarzem weterynarii! Im szybciej wdrożymy leczenie, tym szybciej konia wyleczymy i zaoszczędzimy mu bólu.

Jakie są przyczyny i jak zapobiegać wrzodom?

Przyczyn powstawania wrzodów jest wiele, ale najczęstszą z nich jest zbyt mała ilość paszy objętościowej w diecie, czyli włókna. Koń jako przeżuwacz powinien mieć cały czas dostęp do siana lub trawy, nie powinno się go koniowi dawkować i ograniczać- spożywając włókno nasz wierzchowiec jest w stanie wyprodukować dostateczną ilość śliny, która wspomaga procesy trawienne i jest buforem pH żołądka. Często słyszymy również, że siana jest mało, ale daję więcej paszy treściwej. Błąd! Pasza treściwa nie zawiera wystarczającej ilości włókna, czyli najbardziej naturalnego pokarmu dla konia. Konie lubią monotonię- pilnujmy, żeby pasze treściwe dostawały o stałych porach oraz nie przekarmiajmy koni skrobią oraz cukrami- to również pomoże nam ustrzec konie przed chorobą wrzodową. Pasze treściwe dawajmy zawsze po około 20-30 minutach po zadaniu paszy objętościowej- włókno dzięki temu zapełni żołądek i go zabezpieczy. Nie należy również zabierać konia do pracy z pustym żołądkiem- dopilnujmy, żeby koń przed aktywnością fizyczną zjadł siano, albo solidną porcję sieczki, ponieważ pusty żołądek narażony jest na działanie kwasu solnego, który powoduje nadżerki.

Do innych przyczyn wrzodów u koni należą:

narażanie konia na długotrwały stres,
dyskomfort fizyczny,
czynniki genetyczne,
transport,
a także środki farmaceutyczne, np. duża ilość niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Jak należy ustalać karmienie i porcje żywnościowe?

Przede wszystkim zadbajmy o stały dostęp do siana i trawy oraz wody- również na padokach, jeśli trawa jest uboga koniecznie dokładajmy siano. Każdy koń powinien mieć możliwość zjedzenia paszy objętościowej, która jest równa około 2% masy swojego ciała. Dla koni, które cierpią na wrzody ważne jest, aby pasze treściwe miały małą zawartość skrobi i cukrów, były możliwie bez zbożowe i były zadawane w małych, ale częstych porcjach. Do każdego posiłku najlepiej jest dokładać sieczkę z lucerny, która zawiera dobrej jakości białko oraz reguluje pH żołądka, przez co wspomaga leczenie wrzodów, a także im zapobiega.

Jak stwierdzić czy mój koń ma wrzody?
Jak działa gastroskopia?
Jak leczyć konia z wrzodami żołądka?
Jakie są szanse na wyzdrowienie?

Do stwierdzenia obecności oraz stopnia zaawansowania wrzodów niezbędne jest wykonanie badania gastroskopowego, czyli wprowadzenia endoskopu z kamerką do nozdrza, następnie przechodzi przez przełyk, aż do żołądka i dwunastnicy w celu dokładnej wizualizacji. Przed badaniem koń musi przez ok. 12 godzin nie jeść, aby żołądek był całkowicie opróżniony. Należy wyjąć wszystko z boksu, siano, ściółkę oraz założyć kaganiec, aby koń nie był w stanie zjeść swoich odchodów. Na podstawie obrazu z kamerki lekarz weterynarii wdraża leczenie dobrane do przypadku konkretnego konia. Najczęściej jest to używanie przez pewien czas leków zmniejszających wydzielanie kwasów żołądkowego oraz wspierających regenerację i gojenie się błon śluzowych żołądka.

Konie, u których wystąpiły raz wrzody mają skłonność do nawrotów. Za pomocą leków, odpowiedniego środowiska i warunków, karmienia oraz traktowania możemy je zaleczyć.

Czy mogę jeździć na koniu, który cierpi na wrzody żołądka?

Tutaj tą decyzję należy zostawić lekarzowi weterynarii. Jeżeli koń ma wrzody wysokiego stopnia, lekarz zapewne zaleci zaleczenie ich, a następnie stopniowe wdrożenie do pracy. Przy niewielkim stopniu wrzodów zazwyczaj zaleca się pozostawienie u takiego konia małej aktywności fizycznej, ponieważ jak już wiemy stres też potrafi być przyczyną powstawania choroby wrzodowej- a przy powrocie do pracy taki stres może wystąpić i zaostrzyć stan choroby. Zawsze zwracajmy uwagę jak koń się czuje danego dnia- gdy następuje pogorszenie, złe samopoczucie- warto jest odpuścić trening.

Pasza dla koni wrzodowych - sprawdź >>

Autor: Agata Pęśko

Artykuł napisany pod nadzorem: - lek. wet. Aleksandra Naleszkiewicz-Kędra

Spis treści